Şimdi Arayın
Sicil iptal davası; askeri personelin emsallerine göre üstün başarı sağlamış, komutanlarından taktir almış, disiplinsizlik işlememiş olmasına karşın sicil amirlerince hukuka ve hakkaniyete aykırı olarak düşük verilen sicillerin iptal edilerek daha yüksek sicil notu verilmesi için açılan bir dava türüdür.
Sicil İptal Davası
Sicil notu, bir askeri personelin kariyerini nasıl etkiler? Haksız yere düşük bir sicil notu alındığında ne yapılmalı? Sicil İptal Davası özellikleri nelerdir? Tsk da sicil iptali, Astsubay sicil iptal davası nasıl açılır?
Sicil notu özellikle Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları olmak üzere Jandarma ve Sahil Güvenlik teşkilatı mensupları için son derece önem arz etmektedir. Türkiye’de her yıl yüzlerce askeri personel, haksız yere düşük sicil notu nedeniyle mağdur olmaktadır. Zira sicil notu, personelin görevde yükselmesi, çeşitli yurt dışı görevleri alabilmesi, kurslara katılabilmesi gibi konularda önem arz ettiği kadar mesleğin devamlılığı için de çok önemlidir.
Özellikle uzman erbaşların olumlu sicil notu alamamış olması kanun gereği sözleşme fesih sebebi olarak sayılmaktadır. Bu nedenle sicil notunun haksız ve hukuka aykırı olarak düşük verilmesi gibi durumlar ile karşılaşan personellerin sicil iptal davası açması gerekmektedir.
Sicile ilişkin hükümler çeşitli mevzuatlarda düzenlenmiştir. Uzman erbaşlar için Uzman Erbaş Yönetmeliği ve Astsubay Sicil Yönetmeliği hükümleri uygulanmaktadır. Jandarma personelleri için ise Uzman Jandarma Atama ve Sicil Yönetmeliği, subay sınıfı için ise Subay Sicil Yönetmeliği uygulanmaktadır.
Peki, Sicil Tam Olarak Nedir Ve Neden Bu Kadar Önemlidir?
Sicil notu; Sicil notu: Sicil belgelerinden alınabilecek notların ortalaması ile Fiziki Yeterlilik Değerlendirme Testinden elde edilen notun yönetmelikte belirlenecek esaslar dâhilinde Kuvvet Komutanlıkları, tarafından toplanmasıyla tespit edilen notu,
Sicil yılı; uzman erbaş yönetmeliğine göre bir sicil yılını, o yılın 2 Mayıs tarihinden başlayıp bir sonraki yılın 2 Mayıs tarihine kadar olan süreyi ifade eder.
Askeri personel, kariyerleri boyunca elde ettikleri başarıların ve değerlendirmelerin bir aynası olan sicil puanları ile değerlendirilir. Bu puanlar, terfi, görevlendirme, ödüllendirme ve hatta emeklilik gibi önemli kararların alınmasında belirleyici bir rol oynar. Haksız yere düşük bir sicil puanı, bir askeri personelin hak ettiği kariyer fırsatlarından mahrum kalmasına neden olabilir.
Eğer siz de haksız yere düşük bir sicil puanı ile karşı karşıyaysanız, yalnız değilsiniz. Bu durum, sadece sizin değil, birçok askeri personelin yaşadığı bir sorun olabilir.
Sicil İptal Davası Nedir?
Sicil İptal Davası; sicil notu çeşitli nedenlerle düşük verilmiş olan askeri personellerin idareye karşı düşük sicil notunun iptal edilmesi amacıyla açtıkları dava türüdür. Bu dava askeri personellerin kademe ilerlemesi, maaş, kritik görevlere gelebilme gibi durumlarını etkilemektedir.
Sicil İptal Davası açabilmek için sicilin düşük olduğundan şüphelenilmek gerekmektedir. Zira sicil notları gizlidir ve herkes tarafından görülememektedir. Örneğin Astsubaylığa geçiş sınavlarına başvuran bir uzman çavuşun başvurusunun reddedilmiş olması düşük sicil almış olmasından kaynaklanıyor olabilir. Bu durumda 60 gün içinde idare mahkemesinde sicil iptal davası açması gerekmektedir.
Sicil İptal Davası Açılabilmesi İçin Bazı Belirli Durumların Varlığı Gerekmektedir
Sicil iptali için mahkemenin baktığı bazı kriterler bulunmaktadır. Bu kriterlerin bazıları şöyledir;
Birinci ve ikinci sicil amirleri tarafından birbirinden çok farklı puanlar verilmiş olması sicil puanı verilirken hakkaniyetli davranılmadığının göstergesi olmaktadır.
Sicil belgesinde yer alan kriterlere ilişkin kanaatin oluşmasına etki eden hususları somut bilgi ve belgeler ile desteklenmesi gerekmektedir. Her bir niteliğin neden düşük verildiğinin belgelenmesi ve makul gerekçeler ile açıklanması gerekmektedir. Aksi taktirde idarenin taktir yetkisini gerekçesiz ve keyfi kullanımı söz konusu olacaktır.
Eğer ayrı ayrı yıllara ait sicil puanları arasında açık bir orantısızlık varsa bu durumun belge ile ispatlanması gerekmektedir. Sicil puanları her yıl yüksek giden bir personelin aniden sicil notunun düşmesi söz konusu ise ve ortada herhangi bir somut belge bulunmuyorsa bu durum idare mahkemesi tarafından iptal edilecektir.
Özellikle düşük sicil notu verilen askeri personelin sicil yılına ait herhangi bir disiplin cezasının olup olmadığı, adli veya idari soruşturma geçirip geçirmediği, takdirnamesinin olup olmadığı sicil iptal davası açısından önem arz etmektedir.
Yine sicil puanı verilirken objektiflikten uzak değerlendirmede bulunulmuş ise bu sicil notu da mutlaka iptal edilecektir. Zira idare taktir yetkisini kullanırken eşitlik ilkesine, kamu yararına, taktir yetkisinin gerekçeli kullanımına dikkat etmek zorundadır. Aksi taktirde yapılan işlem iptal edilecektir.
Sicil notu yetkili kişi tarafından verilmelidir. Sicil amiri ile en az 3 ay çalışılmamış olması da yine sicil puanı iptali sebebidir.
Sicil Notu Verilirken Nelere Dikkat Edilir?
Sicil üstleri; emri altındakiler hakkında sicil düzenlerken; üstlük ve komutanlığın en önemli olan özel yetkilerinden birini kullanırlar.
Sicil üstleri; bu görevin önemini göz önünde tutarak, sicil belgelerindeki nitelikleri tam bir tarafsızlık, adalet ve vicdanî kanaatle değerlendirmekten sorumludurlar. Aksi durum, ehliyetli olmayanların lâyık olmadıkları rütbe ve makamlara yükselmelerini, dolayısıyla Türk Silahlı Kuvvetlerinin yetenekten yoksun kişilerin elinde görevini yapamaz duruma düşmesi sonucunu doğurur. Hissî ve aşırı merhamet duygusuyla verilecek sicillerin, hak eden bir başka personelin hakkını ihlâl edeceği, daima göz önünde bulundurulur.
Sicil üstleri, haklarında sicil düzenleyecekleri personeli iyi tanımak zorundadırlar. Bu nedenle, haklarında sicil düzenleneceklerin, günlük eğitim ve çalışmalarını, tavır ve hareketlerini, disiplin ve itaatini, sicil belgesinde yazılı diğer hususları aralıksız izleyerek; yapacakları haberli ve habersiz denetlemeler, özel yazılı veya sözlü sınavlar, verecekleri özel görevler, çeşitli tatbikat ve manevralardaki tutum ve durumu ile de yeterlik ve yetenekleri hakkında tam bir kanaat edinmeye çalışırlar. Maiyetini çok kısa zamanda gerçek durumu ile tanıyabilmek ve onun yeteneklerini ölçebilmek imkânına sahip olan komutan veya âmirin, iyi bir lider olduğu şüphe götürmez bir gerçektir. Düzenledikleri sicillerdeki isabet derecesine göre sicil üstleri hakkında hüküm verilir.
Birinci sicil üstleri, astları hakkında mutlak kanaat sahibi olmaktan sorumludurlar. Daha üst sicil üstlerinin kanaat sahibi olmaları şahsî becerilerine, çalışma şartlarına, kuruluş bağlantısına ve görev fonksiyonlarına bağlıdır.
Uzman Erbaşlar Açısından Sicilin Önemi
Düşük bir sicil notu, uzman erbaşların kariyerlerini olumsuz etkileyebilir ve hatta sözleşmelerinin feshi ile sonuçlanabilir.
Örneğin sicil notunun düşük olması sonucunda uzman erbaşlar kademe ilerlemesi yapamamaktadırlar. Bu durum ise kanun gereği sözleşme fesih sebebi olarak kabul edilmektedir. Aynı zamanda uzman onbaşılıktan uzman çavuşluğa geçiş içinde yine sicil notunun yüksek olması gerekmektedir.
Uzman erbaşların; Kademe ilerlemesi yapabilmesi için;
1) Bulunduğu kademede en az bir yıl çalışmış olması,
2) O yıl içinde olumlu sicil almış olması,
3) Bulunduğu derecede ilerleyebileceği bir kademenin bulunması,
b) Derece yükselmesi yapabilmesi için;
1) Derecesi içinde en az üç yıl ve bu derecenin üçüncü kademesinde bir yıl çalışmış olması,
2) Bulunduğu derecenin her kademesinde olumlu sicil alması,
3) Yükselebileceği bir üst derecenin bulunması,
Şarttır.
Uzman Erbaş Kanunu madde 12 de ise “Almış oldukları sicile göre kademe ilerlemesi yapamayanların, Sözleşmeleri feshedilmek suretiyle Türk Silâhlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir.” Demektedir. Bu sebeple haksız yere olumsuz sicil aldığını düşünen uzman erbaşlar sicil iptal davası açmaktadırlar. Bu gerekçe ile sözleşmesi feshedilen uzman erbaşlar ayrıca sözleşme fesih işlemine karşıda yine idare mahkemesinde iptal davası açmaları gerekmektedir.
Sözleşme Feshi İptal Davası için yazımızı inceleyebilirsiniz.
Uzman Çavuşların Astsubaylığa geçirilme işlemi;
Uzman erbaşların astsubaylığa geçirilmesi ile ilgili usul, esas ve şartlar aşağıda belirtilmiştir:
- Mevzuattaki şartları sağlayan uzman erbaşlardan, kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığının ihtiyaç duyacağı miktar kadarı, astsubay çavuşluğa nasbedilirler.
- Kendi nam ve hesabına fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okullarından mezun olmak,
- Muvazzaf astsubay olmaya istekli olmak,
- Başvuru tarihinde 4 üncü hizmet yılını tamamlamış, 8 inci hizmet yılını bitirmemiş olmak,
- Yönetmelikte öngörülen sınavlarda başarılı olmak,
- 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununda ve bu Kanuna göre yürürlüğe konulacak yönetmelikte belirtilen; ceza durumuna, sicil notuna, kişisel ve ahlâkî niteliklere, disiplin durumuna, görevdeki başarısına, sağlık durumuna, meslekî yeterliliğe ve sahip olması gereken diğer niteliklere ilişkin şartları sağlamak,
- Tâbi tutulacakları temel askerlik eğitiminde başarılı olmak.
Görüleceği üzere bir uzman erbaşın astsubaylığa geçirilme işleminde sicil notuna dikkat edildiğinden bahsedilmiştir. Bu nedenle Sicil İptal Davası uzman erbaşlar için son derece önemlidir.
Sicil İptal Davası Zamanaşımı
İdare mahkemesinde açılacak olan idari eylem ve işlemlere yönelik iptal davalarında genel kural İdari Yargılama Usul Kanunu madde 7 gereğince bahse konu işlemin ilgilisine tebliğinden itibaren 60 gün ile sınırlıdır. Yani bu süreyi geçirdikten sonra açılacak olan iptal davası süre yönünden reddedilecektir.
Ancak sicil puanları gizli tutulduğundan ötürü ilgilisi bu davayı her zaman açabilmektedir. Subay Sicil Yönetmeliği 28. Md. Sicil belgelerinin yetkili olmayanlara gösterilmeyeceğinden bahsetmektedir. Bu nedenle kişi sicilinin düşük verildiğini düşündüğü tarihten itibaren 60 gün içinde Sicil İptal Davası açmalıdır.
Sicil İptal Davası Hangi Mahkemede Açılır?
İdari Yargılama Usul Kanunu 33. Madde gereği ilgilinin görevli olduğu yer idare mahkemesi yetkilidir. Ancak aynı kanunun 20/C maddesi özel yetki kuralı getirmiş ve ilgilinin görev yaptığı yerin idari yargı yetkisi yönünden bağlı bulunduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu yerdeki idare mahkemesi yetkilidir.
Davanın hangi mahkemede açılacağı, kişinin görev yaptığı yere göre belirlenir.
Örneğin kişi Van ili sınırlarındaki bir birlikte görev yapıyor ise buranın bağlı olduğu bölge idare mahkemesi Erzurum Bölge İdare Mahkemesidir. Bu sebeple dava Erzurum İdare Mahkemesinde açılması gerekmektedir.
Sicil iptal davası nasıl açılır
Sicil notunun düşük olduğunu düşünen askeri personel dava açmadan önce idareye başvurmalıdır. Örneğin Milli Savunma Bakanlığına dilekçe yazarak sicil notunun düzeltilmesini talep etmelidir. Bu işlem ile olumlu sonuç elde edemeyen askeri personel yetkili idare mahkemesine sicil notunun haksız yere düşük verildiği ve düzeltilmesi talepli dilekçe ile dava açmalıdır.
Eğer siz de bu durumla karşı karşıyaysanız, bir avukata danışarak haklarınızı koruyabilirsiniz. İptal davası açmak teknik ve uzmanlık gerektiren bir mesele olduğundan dolayı uzman bir idare hukuku avukatı ile çalışmanızda fayda olacaktır.
Sicil İptal Davası Emsal Kararlar
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla; davacının 2016-2017 sicil notlarına ilişkin olarak, “Kötü Alışkanlıklara Düşkün Bulunması” niteliğine ilişkin sicil notunun 2016 yılında birinci sicil üstünce “10”, ikinci sicil üstünce “9” olarak verildiği, 2017 yılında ise birinci sicil üstünce “6”, ikinci sicil üstünce “6” olarak verildiği,
“Hasis Menfaatlere Düşkün Olmaması” niteliğine ilişkin 2016 yılında birinci sicil üstünce “10”, ikinci sicil üstünce “9” olarak verildiği, 2017 yılında ise birinci sicil üstünce “6”, ikinci sicil üstünce “6” olarak verildiği,
“Zekası ve Muhakeme Yeteneği” niteliğine ilişkin 2016 yılında 1.sicil üstünce “9”, ikinci sicil üstünce “8” olarak verildiği, 2017 yılında ise birinci sicil üstünce “6”, ikinci sicil üstünce “6” olarak verildiği,
“Çalışkanlığı ve Dayanıklılığı” niteliğine ilişkin sicil notunun 2016 yılında 1.sicil üstünce “10”, ikinci sicil üstünce “8” olarak verildiği, 2017 yılında ise birinci sicil üstünce “6”, ikinci sicil üstünce “6” olarak verildiği,
“Astlarını Öğretme ve Yetiştirme” niteliğine ilişkin 2016 yılında birinci sicil üstünce “10”, ikinci sicil üstünce “9” olarak verildiği, 2017 yılında ise birinci sicil üstünce “6”, ikinci sicil üstünce “6” olarak verildiği görülmüş olup,
söz konusu sicil notlarından 2016 yılındaki sicil notları ile 2017 yılındaki sicil notları arasındaki farklılığın davalı idarece bilgi ve belge ile ortaya konulamadığı, disipline konu fiillerin sicil notlarının bu kısmına etkili olamayacağı, bu durumda, 2
017 yılı sicil notlarının yetersizliği ve kendisinden istifade edilemeyeceğinden dolayı sözleşmesinin feshedilen davacının, bir kısım sicil notlarındaki ani düşüşler ile kendisinden istifade edilemeyeceğinin davalı idarece somut olarak ortaya konulamadığından, tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir. Danıştay 12.D E. 2019/1629 K. 2023/3319
Askeri Ceza Avukatı yazımızı okudunuz mu?